Het was fijn om elkaar weer fysiek te zien, te spreken, ervaringen uit te wisselen en projecten daadwerkelijk in praktijk te zien. Hiermee houden we bodemdaling op de kaart, elkaar goed op de hoogte en wordt kennis en ervaring ook voor de toekomst geborgd door het delen van kennis en verhalen voor iedereen die ermee te maken heeft. Het trefpunt is goed bezocht door projectleiders, beleidsmedewerkers en de onderzoekers. Ook wethouder Michel Klijmij-Van der Laan sloot aan als bestuurlijk voorzitter van de Regio Deal. Hij ging naast het programma ook in op de Novex-brief van minister Hugo de Jonge (over ruimte en woningen), waar bodemdaling nu ook een flink aantal keer wordt genoemd. En uiteraard noemde hij het nieuwe Kenniscentrum Bodemdaling en Funderingen dat in het Arti Legi gebouw in Gouda gehuisvest gaat worden.

Er waren 3 excursies: Toolbox Bodemdaling in Steden; Meten en monitoren van bodemdaling en Proeftuin Krimpenerwaard.

Toolbox Bodemdaling in Steden

In Gouda kun je de gevolgen van toenemende hoogteverschillen door bodemdaling voor het erfgoed én de inrichting van de openbare ruimte goed zien. Hoe gaan we daar mee om, nu en in de toekomst? Het gerenommeerde landschapsarchitectenbureau De Urbanisten uit Rotterdam heeft opties uitgewerkt. Op vier locaties beoordelen we deze samen. Het tweede thema dat aan de orde kwam is een structurele aanpak van riolering op privéterrein in het licht van de klimaatverandering en de complexe eigendomsverhoudingen in de binnenstad. Welke rol moet de gemeente pakken?
Deze excursie werd gegeven door Luuk Jacobs (Gemeente Gouda) en Robert van Cleef (Kennisprogramma Bodemdaling). Meer informatie is te lezen op de website van onze Regio Deal.

Meten en monitoren van bodemdaling

Bodemdalingen en -bewegingen exact volgen en de oorzaken ervan kunnen achterhalen is belangrijk. Ook voor het doen van betrouwbare voorspellingen. In deze excursie werd een bezoek gebracht aan 1 van de 6 meetlocaties van het project “Bodemdaling in kaart en kijken in de bodem”. Op de locatie is onder andere een extensometer geïnstalleerd. Daarmee wordt de bijdrage van verschillende processen vastgesteld door op verschillende diepten met sensoren de verticale bodembeweging te meten. Het geeft antwoorden op vragen als: waar vindt de bodemdaling plaats, hoe snel gaat het en verloopt het constant in tijd en locatie. Ook wordt duidelijk wat de invloed is van weer en klimaat, van het landgebruik en van verschillen in grondwaterpeilbeheer. Met deze data krijgt men in Het Groene Hart veel meer inzicht in effecten op bodembewegingen en kan er draagvlak gecreëerd worden voor te nemen bestuurlijke maatregelen.

Deze excursie werd gegeven door Saskia Hommes, Sanneke van Asselen en Gilles Erkens van Deltares. Meer informatie is te lezen op de website van onze Regio Deal.

Proeftuin Krimpenerwaard

Deze excursie bestond uit twee delen:

Veenverrijking met klei

Bij deze excursie werd een melkveehouderij bezocht om te laten zien hoe de proef werkt om klei in de veenbodem aan te brengen. Dit is een manier is om op veengrond bodemdaling en uitstoot van CO2 te beperken. Bovendien kan het ook helpen om een stevigere bodem te krijgen, die minder gevoelig is voor vertrapping door de koeien of schade door het rijden met machines. In de proeftuin wordt geprobeerd de antwoorden te zoeken met betrekking tot de werking, beschikking, toepasbaarheid en verwerking van klei in veenbodems.

Deze excursie werd gegeven door Maaike van Agtmaal van Louis Bolk Instituut. Meer informatie is te vinden op de website van Proeftuin Krimpenerwaard.

Mijn Koers

René Schepers vertelde op inspirerende wijze over het Mijn Koers-traject en hoe dit werkt in de praktijk. De belangrijkste boodschap die hij meegeeft aan de groep is: investeer in het leggen van oprechte verbindingen, creëer gemeenschapszin of iets eenvoudiger gezegd, maak het leuk en maak de weg vrij voor creativiteit! Mijn Koers is een traject waarin agrarische ondernemers nadenken over hun eigen koers, in het licht van de veranderende omstandigheden. Ondernemers kijken naar wat bij hun past, waar kansen liggen en ook naar manieren om zich aan te passen aan de maatschappelijke opgaven en omstandigheden. Op dit moment wordt gekeken hoe de aanpak van Mijn Koers ook is in te passen in gebiedsprocessen, zodat agrarische ondernemers beter kunnen participeren in de gebiedsprocessen. Er is ook een boekje gemaakt met Mijn Koers lessen voor de erfbetreders.

Deze excursie werd gegeven door René Schepers van Schepers Adviseurs. Meer informatie is te vinden op de website van Proeftuin Krimpenerwaard.